In het nieuwe programma Naches (EO) maken we op de late avond kennis met een Joodse Nederlander. “We krijgen iedere zondag een inkijkje in het leven van een andere hoofdpersoon die een relativering of een vrolijke noot met ons deelt,” vertelt regisseur David Blitz. “We willen nog even een glimlach op je gezicht toveren voordat je gaat slapen.”
Aan het eind van de televisieavond op NPO 2 gaat David Blitz in Naches langs bij een Joodse Nederlander, die iets van zijn leven met de kijker deelt. “Het zijn heel uiteenlopende portretten van mensen, maar in veel gevallen speelt de Joodse identiteit van de hoofdpersoon wel een rol. De een is praktiserend religieus, bij de ander zie je het in eetgewoontes terug, of in het doen van goede daden voor de medemens. De kijker kan er iets van opsteken, maar mag door deze ‘dagsluiting’ vooral de zorgen van alledag even vergeten.”
‘Vlag uit is ook naches’
Het Jiddisch heeft onze taal verrijkt met woorden als mazzel, smoes en tof. Een minder bekend woord is ‘naches’, zoals dit nieuwe programma heet. “Het is een Jiddisch woord voor plezier,” legt David Blitz uit. “Je gebruikt het als je een ander een plezier doet. Kijk maar naar al die vlaggen met schooltassen van scholieren die geslaagd zijn voor hun eindexamen. Je kunt ervan uitgaan dat deze jongeren hun ouders ‘naches’ hebben bezorgd!”
Je gebruikt het woord ‘naches’ wanneer je iemand anders een plezier doet
Positieve levenshouding
“Het zijn vooral gewone mensen die midden in het leven staan,” zegt David over de mensen die hij in Naches portretteert. “Vaak betekenen ze met een positieve levenshouding iets voor hun omgeving. Het gaat me om deze hoofdpersonen en hun verhalen. Mij zie je dan ook niet voor de camera rondlopen, al hoor je me soms buiten beeld in gesprek gaan met de mensen die ik opzoek.”
Op bezoek bij ‘kibbelende Joden’
In de eerste aflevering gaat David langs bij een ouder echtpaar, Moshé en Marjan Lewkowitz, die hun werkzame leven inmiddels achter zich hebben. “Moshé is beiaardier in Nieuwegein, waar hij heel gepassioneerd een carillon bespeelt. Ook gaat hij regelmatig naar een bridgeclub, samen met Marjan. Het was grappig om dit kibbelende Joodse echtpaar daar te filmen. We zien dat ze niet alleen muziek en bridge genieten, maar ook van elkaar. Misschien niet helemaal op de manier die je verwacht…”